روش اندازه گیری

سولفات به طور طبیعی در بسیاری از مواد معدنی وجود داشته و به طور تجاری به ویژه در صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد.سولفات از طریق پساب های صنعتی و از طریق فروریزه های جوی به آب تخلیه می شود.به هر صورت بیشترین مقادیر معمولا در آب های زیر زمینی وجود داشته و ناشی از منابع طبیعی است.

دو روش کلی سنجش سولفات در آب روش توربیدی متری و روش وزنی با خشک کردن پس مانده است، که در زیر به دو روش اشاره می کنیم:

روش توربیدی متری:

مقدار سولفات موجود در نمونه های آب نیز با روش اسپکتروفتومتری تعیین می شود،منتهی در این حالت به جای تشکیل کمپلکس رنگی،واکنش های خاصی صورت می گیرد که منجر به تشکیل رسوبات بسیار ریز از ذرات سولفات باریم در محلول می شود و در نتیجه آن به صورت کدورت و کلوئیدی شدن محلول تظاهر پیدا می کند.

سولفات با یون باریم واکنش نشان داده ،تشکیل یک رسوب خالص می دهد. مقدار رسوب به وسیله روش اسپکتروفتومتری تعیین می شود.نور بدون عبور از محلول متفرق می شود و همچنین نور توسط مواد موجود در محلول جذب نمی شود.طول موج تنظیمی برای سولفات 420 نانومتر است.البته می توان کدورت را توسط کدورت سنج نیز تعیین کرد.

محلول های مورد نیاز:

نمونه محلول

کلرور باریم

کاندیشنر (برای یکنواخت کردن ذرات در محیط نمونه)

محلول سازی:

کاندیشنر:

50 میلی لیتر از محلول کلیرول را با 30 سی سی HCl غلیظ به همراه 300 میلی لیتر آب مقطر در ظرف می ریزیم و سپس به آن 100 میلی لیتر الکل اتیل یا ایزوپروپیل و 75 گرم کلرید سدیم به آن اضافه می کنیم.

شرح آزمون:

به 100 سی سی نمونه 5 میلی لیتر کاندیشنر و 4/0گرم کلرور باریم اضافه می کنیم و پس از آماده کردن دستگاه اسپکتروفتومترنمونه آماده شده را در لوله آزمایش می ریزیم و داخل دستگاه قرار می دهیم. تمامی این مراحل را برای 100 سی سی نمونه شاهد نیز انجام می دهیم. شاهد برای کالیبره کردن دستگاه بکار می رود.لازم به ذکر است که طول موج دستگاه باید 420 نانومتر تنظیم شود. به این ترتیب با خواندن میزان جذب یا نور عبوری به غلظت سولفات نمونه پی می بریم.

روش وزنی با خشک کردن پس مانده:

محلول های مورد نیاز:

HcL غلیظ 6 نرمال

کلرید باریم

شرح آزمون:

حدود 50 میلی لیتر از نمونه را برمی داریم و با آب مقطر به حجم 250 میلی لیتر می رسانیم .PH را با افزودن HcL غلیظ به حدود 5 – 5/4 می رسانیم. حدود 2 میلی لیتر دیگر HcL غلیظ به نمونه اضافه می کنیم.محلول را می جوشانیم و به هم می زنیم. حدود 5 میلی لیتر محلول کلرید باریم به نمونه اضافه می کنیم.سر ظرف را می پوشانیم و به مدت 2 ساعت در اتوکلاو 80 تا 90 درجه قرار می دهیم.

وسائل فیلتر کردن را آماده می کنیم و آن را وزن می کنیم.نمونه را فیلتر می کنیم.وسائل فیلتر را در خشک کن خنک کرده مجددا وزن می کنیم.به این ترتیب به میزان سولفات نمونه پی می بریم